Làm sao tránh được tác dụng phụ của thuốc NSAIDs

Tác giả: Neha Pathak, MD , cập nhật 04/ 01/ 2021

Người dịch: DSCKI. Bành Đức Hòa 

NSAID là gì?

NSAIDs là thuốc kháng  viêm –giảm đau không steroid điều trị cơn đau, sưng viêm. Thuốc có ở dạng uống (viên nén, viên nang), dạng tiêm, hay thoa trên da (gel). Những loại thuốc này có tác dụng bằng cách ngăn chặn prostaglandin gây viêm trong cơ thể, được gọi là COX-1 và COX-2, . Do vậy thuốc NSAIDs cũng làm giảm sưng và sốt như: đau do căng cơ, đau đầu, đau bụng kinh, đau răng, bệnh gút, viêm bao hoạt dịch, đau lưng và sưng viêm khớp.

Bạn nên sử dụng chúng trong bao lâu?

NSAIDs chỉ dùng trong thời gian ngắn. Nếu dùng để giảm đau , bạn không nên dùng chúng quá 10 ngày và 3 ngày đối với sốt. Nếu bạn dùng chúng quá lâu, bạn có nguy cơ cao bị các tác dụng phụ. Nếu bạn  thấy cần dùng NSAID thường xuyên để giảm đau do viêm khớp, hãy đi khám bệnh để được bác sĩ, dược sĩ tư vấn thêm cho bạn để đảm bảo rằng bạn dùng  thuốc  an toàn - hợp lý. Hoặc bác sĩ sẽ có thể chỉ định các lựa chọn giảm đau khác.

Tác dụng không mong muốn

NSAID có thể gây đau dạ dày, buồn nôn, chảy máu, loét, đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy hoặc táo bón. Ngoài ra NSAID (ngoại trừ aspirin) cũng có thể làm tăng nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ, có thể chỉ sau 1 tuần dùng thuốc.

Làm thế nào để ngăn ngừa các tác dụng phụ ?

Tác dụng phụ trên dạ dày rất  phổ biến xảy ra khi dùng thuốc NSAIDs . Để tránh buồn nôn hoặc đau bụng, hãy sử dụng  NSAID cùng với thức ăn, sữa hoặc thuốc kháng axit. Bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc ức chế  axit dùng cùng với NSAID để bảo vệ dạ dày và ngăn ngừa loét.

Ai có nguy cơ cao bị tác dụng phụ?

Các đối tượng có nguy cơ cao như người đang bị loét hoặc xuất huyết dạ dày khi dùng NSAID ,lớn tuổi, hút thuốc, uống rượu, mắc bệnh gan tiến triển, sức khỏe nói chung kém hoặc nếu bạn cũng dùng thuốc làm loãng máu, kháng viêm steroid (Dexamethasone, prednisolon, methylprednisolon,…), thuốc chống trầm cảm SSRI (Fluoxetine, citalopram, setraline) hoặc SNRI(duoxetin, venlafaxine).

Làm thế nào sử dụng NSAIDs một cách an toàn ?

Tuân thủ hướng dẫn sử dụng, chỉ dùng liều nhỏ nhất có hiệu quả, hạn chế tối đa liều cao. Tuyệt đối không dùng quá liều. Không bao giờ phối hợp hai hoặc nhiều loại thuốc Nsaids với nhau. Nếu bạn dùng aspirin hàng ngày để hổ trợ điều trị các bệnh tim mạch, thì đừng dùng thêm Nsaid khác. Vì sự phối hợp này có thể dẫn đến nguy cơ đối mặt với các tác dụng phụ nguy hiểm cao hơn.

Để tránh các tác dụng phụ liên quan đến dạ dày mà NSAID có thể gây ra, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc ức chế COX2  như Celecoxib . Lưu ý, mặc dù Celecoxib chỉ ngăn chặn enzym COX gây viêm và đau. Tuy nhiên, liều cao của celecoxib vẫn có thể gây ra các tác dụng phụ như xuất huyết.

Ai Không nên Dùng NSAID?

 - Không dùng thuốc trước hoặc sau khi phẫu thuật bắc cầu hoặc nếu gần đây bạn có bị cơn đau tim . Nó có thể khiến bạn có nguy cơ bị đau tim lần thứ hai.

 - Ngoài ra, nếu bạn đang mang thai, không dùng NSAID sau tuần thứ 29.

 -  Nếu bạn đã bị phản ứng dị ứng như nổi mề đay hoặc khó thở, khi đã dùng thuốc NSAIDs trước đó.

Sự lựa chọn thay thế  NSAIDs bằng thuốc khác

Nếu bạn không thể dùng những loại thuốc Nsaids thì acetaminophen (Tylenol) là một lựa chọn khác. Nó hoạt động theo một cách khác. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng acetaminophen chỉ điều trị đau, hạ sốt chứ không kháng viêm.

Một số loại thuốc chống trầm cảm cũng có thể làm giảm cơn đau đang tiến triển. Những loại có tác dụng này bao gồm thuốc trầm cảm ba vòng, hoặc SNRI như duloxetine (Cymbalta), milnacipran (Savella), hoặc venlafaxine (Effexor). Thuốc chống động kinh, như gabapentin (Neurontin) hoặc pregabalin (Lyrica), có thể làm dịu cơn đau dây thần kinh hoặc đau cơ do xơ hóa.

Thuốc giảm đau bằng thảo dược

Sử dụng thực vật, bao gồm gừng, nghệ và tỏi có tác dụng kiểm soát cơn đau do viêm khớp .Các loại kem thoa có hoạt chất capsaicin hoặc tinh dầu ớt cũng có thể làm dịu cơn đau khớp. Các hoạt chất có tính cay này có thể cắt đứt hoặc giảm tín hiệu đau truyền đến não của bạn. Tuy nhiên, bạn phải cần sử dụng nó trong vài tuần để cảm nhận sự khác biệt.

Nguồn: Webmd.com (All about NSAIDs)