Statin có thể làm giảm nguy cơ tử vong ở những bệnh nhân bị COVID-19, những người cũng có tiền sử bệnh tim mạch (CVD) và tăng huyết áp. Ở những bệnh nhân  có những bệnh lý này và có một trong những chỉ định dùng statin, thì việc tiếp tục dùng statin có thể làm giảm nguy cơ tử vong do COVID-19 nếu mắc phải.

Statin là gì?

Statin là tên gọi phổ biến hơn của một nhóm thuốc  hay được gọi là chất ức chế men khử HMG CoA. Chúng được sử dụng để giảm cholesterol nguy hiểm hơn (LDL), tăng cholesterol hữu ích hơn (HDL) và giảm mức chất béo trung tính trong máu. Statin giúp giảm nguy cơ đột quỵ, đau tim và các biến chứng tim khác ở những người mắc các bệnh lý như tiểu đường và bệnh tim mạch vành. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, cứ bốn người Mỹ trên 40 tuổi thì có một người dùng statin để giảm cholesterol và giảm nguy cơ đau tim, đột quỵ và các bệnh tim mạch khác, khiến thuốc statin là một trong những loại thuốc được kê đơn phổ biến nhất nước Mỹ.

Mối liên hệ giữa COVID-19 và statin là gì?

Bệnh nhân COVID-19 có nguy cơ biến chứng nặng bao gồm các vấn đề về phổi, tim, cục máu đông, huyết khối tĩnh mạch sâu, thuyên tắc phổi hoặc tai biến mạch máu não, suy hô hấp và hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS).

Statin, ngoài tác dụng chính hạ cholesterol, còn được thông tin có thể làm giảm tình trạng viêm và từ đó giúp làm giảm tình trạng bệnh nặng và tỉ suất tử vong do Covid-19.

Một nghiên cứu trên 38.000 bệnh nhân được trình bày tại cuộc họp thường niên Anesthesiology 2022 cho thấy rằng ở những bệnh nhân có dùng statin thường xuyên khi mắc Covid-19  có thể có nguy cơ tử vong và mức độ nghiêm trọng thấp.

GS.TS. Ettore Crimi, M.D., MBA (Khoa gây mê và Hồi sức, Đại học Florida, Orlando), chủ nhiệm đề tài nghiên cứu cho biết: “Cho đến nay khi chúng ta chưa có thuốc đặc trị Covid -19, thì statin có tác dụng làm giảm viêm nhiễm, điều này có thể giúp giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh.  Và "Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy rõ ràng việc sử dụng statin thường xuyên có liên quan đến việc giảm nguy cơ tử vong và cải thiện kết quả ở bệnh nhân COVID-19 nhập viện."

Sử dụng statin và tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân COVID-19

Nghiên cứu hồi cứu là một trong những nghiên cứu mở rộng nhất về việc sử dụng statin thường xuyên ở bệnh nhân COVID-19. Các nhà nghiên cứu đã phân tích bệnh án điện tử của 38.875 bệnh nhân nhập viện vì COVID-19 tại 185 bệnh viện ở Hoa Kỳ từ ngày 1 tháng 1 đến ngày 30 tháng 9 năm 2020. Trong số những bệnh nhân đó, 30% thường xuyên sử dụng statin để điều trị cholesterol cao. Những người sử dụng statin cho thấy có nguy cơ tử vong do COVID-19 thấp hơn 37% so với những người không sử dụng statin. Ngoài ra, những người sử dụng statin thường xuyên ít có khả năng bị trở nặng, và được đưa vào phòng chăm sóc đặc biệt (ICU) hoặc hình thành cục máu đông. Bệnh nhân Covid cũng có thời gian nằm viện và thời gian cai máy máy thở ngắn hơn.

COVID-19 gây ra viêm nhiễm, và trong một số trường hợp, hệ thống miễn dịch tạo ra tình trạng viêm thêm bằng cách phản ứng quá mức với nhiễm trùng gây ra Hội chứng bão cystokin. Phản ứng này gây ra nhiều tổn thương cho cơ thể, bao gồm khó thở và tổn thương phổi, thận, tim, não và hệ thống mạch máu.

Tác dụng kháng vi rút: statin có thể làm giảm số lượng vi rút sao chép trong tế bào bằng cách liên kết và ngăn chặn với một enzym coronavirus cụ thể (Mpro protease).Tiến sĩ Crimi cho biết, các hoạt động chống viêm của statin "làm mát quá trình" để bệnh không trở nên trầm trọng hơn.

"Nghiên cứu này cho thấy tầm quan trọng của việc đánh giá chỉ định khác (off label)",   ngoài chỉ định chính của statin.Tiến sĩ Crimi nói. "Kết quả của chúng tôi cho thấy statin có thể là một giải pháp bổ sung với chi phí thấp mà có hiệu quả để chống lại mức độ nghiêm trọng của bệnh COVID-19 và cần được nghiên cứu thêm."

DS. Bành Đức Hòa

Nguồn:

https://medicalxpress.com/news/2022-10-regular-common-cholesterol-lowering-drug-linked.html

https://www.drugs.com/medical-answers/statins-treat-covid-19-3561651/