Cơ chế tác dụng

Acetaminophen thuộc nhóm thuốc được gọi là thuốc giảm đau và thuốc hạ sốt (thuốc giảm đau và thuốc hạ sốt). Ibuprofen là một loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID). Tất cả các NSAID, bao gồm ibuprofen, tác động bằng cách ngăn chặn các enzym được gọi là cyclooxygenases (hoặc COX). Cyclooxygenase tạo ra các chất hóa học được gọi là prostaglandin. Có hai loại cyclooxygenase chính, cyclooxygenase-1 (COX-1) và cyclooxygenase-2 (COX-2).

COX-1 tạo ra prostaglandin:

     - Kích thích các tế bào máu được gọi là tiểu cầu tham gia hình thành cục máu đông để cầm máu.

     - Bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi tác hại của axit.

     - Giảm đau, hạ sốt và kháng viêm.

COX-1 cũng tạo ra một chất hóa học khác, làm thu hẹp mạch máu và khiến các tiểu cầu kết tụ lại với nhau, tạo thành cục máu đông. Do đó, bất kỳ yếu tố hoặc thuốc nào (ví dụ: NSAIDs,…) cản trở hoạt động của Cox-1 sẽ thúc đẩy tiến trình chảy máu và các tác dụng không mong muốn trên dạ dày. Tuy nhiên, đồng thời cũng có lợi trong điều trị của nó sẽ làm dịu cơn đau, sốt và viêm nhiễm.

COX-2 tạo ra các prostaglandin:

     - Nhiều tác nhân gây đau, sốt và viêm nhiễm mạnh hơn.

     - Làm giãn nở (mở rộng) các mạch máu của bạn, bao gồm cả những mạch máu cung cấp máu cho tim, thận và não

.Do đó, bất kỳ yếu tố hoặc thuốc nào ngăn chặn hoạt động của Cox-2 sẽ làm giảm đau, sốt và viêm. Cũng cần lưu ý rằng việc ngăn chặn chọ lọc chuyên biệt trên COX-2 sẽ ngăn các prostaglandin (giữ cho mạch máu mở rộng), do đó làm thu hẹp chúng.

Hầu hết các NSAID, bao gồm ibuprofen, là không chọn lọc, có nghĩa là chúng ức chế cả COX-1 và COX-2. Do đó, ibuprofen giúp giảm đau, sốt và viêm. Nhưng tác dụng không mong muốn gây loét dạ dày và chảy máu thứ phát, vì COX1 không còn có thể bảo vệ niêm mạc dạ dày hoặc làm ngừng chảy máu.

Mặt khác, Acetaminophen hoạt động theo nhiều cơ chế khác nhau. Tuy nhiên, đáng ngạc nhiên là loại thuốc này hoạt động như thế nào vẫn còn là một bí ẩn. Có một vài giả thuyết về cơ chế tác động của Acetaminophen có thể là:.

     - Một trong những giả thuyết được chấp nhận rộng rãi nhất là acetaminophen cũng có thể ngăn chặn các enzym COX. Tuy nhiên, nó không ức chế các enzym này ở mức độ tương tự như ibuprofen. Nó có thể ức chế yếu COX-1 nhưng ngăn chặn chọn lọc COX-2 trong các mô bị viêm nhẹ đến trung bình.

     - Một số chuyên gia cũng cho rằng paracetamol nhắm vào một biến thể COX-1 duy nhất, được gọi là COX-3, chủ yếu cư trú trong não. Do đó, nó có thể giảm thiểu tín hiệu đau trong não hơn là tại chính vị trí đau. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia đã bác bỏ giả thuyết này vì họ không tìm thấy Cox 3 trong não người.

     - Một giả thuyết mới khác là não của bạn chuyển hóa acetaminophen thành một chất hóa học giúp giảm đau bằng cách tác động lên các thụ thể đau chuyên biệt, chẳng hạn như các thụ thể cannabinoid.

Acetaminophen  cắt cơn sốt

Mặc dù acetaminophen và ibuprofen đều có hiệu quả hạ sốt như nhau, nhưng các bác sĩ thích paracetamol hơn ibuprofen vì nó an toàn hơn.

Một kỹ thuật khác để hạ sốt là dùng xen kẽ acetaminophen và ibuprofen, giúp hạ nhiệt độ cơ thể  với tốc độ nhanh hơn so với sử dụng bất kỳ loại thuốc nào. Tuy nhiên, nên lưu ý về liều lượng tối đa được sử dụng trong 24 giờ khi quản lý cơn sốt tại nhà.

Các bằng chứng lâm sàng cũng cho thấy rằng acetaminophen, khi sử dụng ít, an toàn để điều trị sốt ở trẻ em ở mọi lứa tuổi. Ngược lại, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) khuyến cáo tránh sử dụng ibuprofen ở trẻ em dưới sáu tháng trừ khi được bác sĩ khuyên.

Ibuprofen giúp giảm viêm

Acetaminophen có hoạt tính chống viêm rất yếu. Nó dường như hoạt động ở mức độ thấp của axit arachidonic và peroxit (các phân tử gây viêm). Mức độ thấp của axit arachidonic dẫn đến mức peroxide thấp, chẳng hạn như trong các trường hợp viêm nhẹ hơn.

Do đó, acetaminophen có thể làm giảm các trường hợp viêm nhẹ hơn như khi nhổ răng. Tuy nhiên, nó không thể làm giảm tình trạng viêm nặng của viêm khớp và bệnh gút cấp tính. So sánh, ibuprofen là một chất chống viêm mạnh hơn nhiều.

Ibuprofen giảm đau

Cả acetaminophen và ibuprofen đều giảm đau. Tuy nhiên, ibuprofen dường như có hiệu quả hơn trong việc giảm thiểu cơn đau, đặc biệt là do viêm. Ibuprofen tốt hơn cho gan Ibuprofen được chuyển hóa qua thận, giúp an toàn hơn cho gan

Một thử nghiệm lâm sàng trên bệnh nhân nhổ răng cho thấy ibuprofen giảm đau tốt hơn paracetamol với liều lượng lần lượt là 200 mg đến 512 mg và 600 mg đến 1000 mg.

Và sự kết hợp giữa ibuprofen và acetaminophen dường như có hiệu quả hơn trong việc giảm đau cấp tính, như được đăng tải trên  Cochrane review . Như đã nói, các chuyên gia coi paracetamol là lựa chọn đầu tiên phù hợp để điều trị cơn đau nhẹ đến trung bình ở những người bị loét dạ dày, hen suyễn hoặc gan, vì acetaminophen  gây tổn thương gan và bệnh thận.

Acetaminophen ít ảnh hưởng  hơn  trên  dạ dày

Vì nó ức chế COX1 một cách yếu ớt, nên paracetamol không ảnh hưởng đến các chức năng bảo vệ của COX-1 trên niêm mạc dạ dày. Không giống như ibuprofen, nó nhẹ nhàng đối với dạ dày khi dùng trong liều khuyến cáo. Các bác sĩ thích dùng paracetamol hơn ibuprofen ở những bệnh nhân bị loét dạ dày hoặc những người có nguy cơ chảy máu đường tiêu hóa cao hơn. Để an toàn hơn, bác sĩ kê đơn thuốc kháng axit hoặc các loại thuốc khác cùng với NSAID như ibuprofen để chống lại kích ứng dạ dày do chúng gây ra.

Acetaminophen an toàn hơn

Khi được sử dụng với liều lượng thích hợp, acetaminophen không ảnh hưởng đến chức năng tiểu cầu hoặc thúc đẩy tiến trình chảy máu như ibuprofen. Vì vậy, nó là sự lựa chọn phù hợp cho những bệnh nhân bị rối loạn chảy máu. Tuy nhiên, hãy cẩn thận khi sử dụng paracetamol với thuốc làm tán huyết  như Warfarin. Ngoài ra, hãy cảnh giác với liều lượng cao hơn của paracetamol có nguy cơ gây tổn thương gan (nếu dùng với liều lượng lớn hơn 4 gam mỗi ngày, paracetamol có nguy cơ gây tổn thương gan cao hơn.)

Kết luận: Acetaminophen an toàn hơn

NSAID, bao gồm ibuprofen, gây chấn thương thận theo một số cơ chế. Đầu tiên, như đã đề cập ở trên, NSAID ngăn chặn các prostaglandin làm giãn mạch máu cung cấp cho thận . Vì vậy, khi Prostaglandin giảm có thể thu hẹp các mạch máu đó, làm mất oxy và lưu lượng máu của thận. Điều nàynguy cơ cao gây tổn thương  thận cấp tính.

Trong khi acetaminophen cũng ngăn chặn PG giúp giữ cho mạch máu của bạn giản nở, loại thuốc này chủ yếu được chuyển hóa  trong gan của bạn chứ không phải ibuprofen sẽ thải trừ ra khỏi cơ thể qua thận. Do đó, paracetamol không gây tổn thương thận khi sử dụng trong liều khuyến cáo.

Sử dụng ibuprofen kéo dài ở liều cao hơn cũng có nguy cơ mắc bệnh thận mãn tính và thậm chí là suy thận.

Vì những lý do tương tự, National Kidney Foundation khuyến cáo acetaminophen là thuốc giảm đau được lựa chọn cho những bệnh nhân đang mắc bệnh thận.

Những thông điệp

     - Cả acetaminophen và ibuprofen đều ngăn chặn các enzym được gọi là cyclooxygenase, nhưng chúng hoạt động khác nhau. Sự khác biệt này chiếm phần lớn sự khác biệt giữa hai loại thuốc.

     - Paracetamol an toàn hơn ibuprofen, nhưng nếu bạn bị viêm kèm theo cơn đau, ibuprofen sẽ hiệu quả hơn.

     - Do tính an toàn của nó, acetaminophen là lựa chọn  hàng đầu để điều trị sốt và đau.

     - Acetaminophen được ưu tiên hơn ibuprofen ở những người bị đau dạ dày, loét, chảy máu từ đường tiêu hóa, hoặc rối loạn chảy máu như bệnh máu khó đông.

     - Sự lạm dụng gây hại  lớn nhất của paracetamol là trên gan, trong khi ibuprofen là trên dạ dày và thận.

     - Trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào, hãy nhớ tham khảo ý kiến của i bác sĩ, dược sĩ.