Các câu hỏi thắc mắc về vắc xin COVID-19

Tác giả:  Rajiv Bahl 17.12/2020 

Người dịch : DSCKI. Bành Đức Hòa

( Healthline)- Kể từ những ngày đầu của đại dịch, Chiến dịch Warp Speed đã được khởi động để giúp tạo ra vắc-xin COVID-19 càng nhanh, càng hiệu quả càng tốt.

Vào ngày 14 tháng 12, vắc xin Pfizer-BioNTech lần đầu tiên được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ  (FDA) phê duyệt cho phép sử dụng khẩn cấp (EUA), giúp cho hàng triệu người được tiêm ngừa.

Mặc dù đây là bước đột phá trong lịch sử sản xuất của ngành dược, vẫn còn tồn động một số câu hỏi thắc mắc liên quan đến vaccine COVID-19 cần được giải đáp .

Việc vắc xin được cấp phép đưa vào sử dụng có nghĩa là chấm dứt các thử nghiệm vắc xin mù đôi không?

Vắc xin Pfizer đã được thử nghiệm trên  37.000 người , phần lớn trong số đó là ở Hoa Kỳ. Chia làm 2 nhóm thử, nhóm 1 có trên 18.000 người đã được tiêm vắc-xin và nhóm còn lại số lượng tương tự đã được tiêm giả dược.

Mặc dù dữ liệu thử nghiệm của vắc xin đã được thu thập đủ cho EUA, nhiều chuyên gia tin rằng các thử nghiệm vẫn sẽ tiếp tục, đặc biệt là với những người đã tham gia lần đầu. Điều này cho phép theo dõi lâu dài các tác dụng phụ của vắc-xin  sau thời gian được đưa vào sử dụng.

Hiệu quả tác dụng của vắc xin sẽ được kéo dài của trong bao lâu?

Với tốc độ mà vắc xin này được phê duyệt, từ khi đăng ký đến khi được chấp nhận, không có thông tin rõ ràng về việc vắc xin này sẽ có hiệu lực trong bao lâu.

Virus này chỉ mới được phát hiện vào cuối năm 2019.

Dựa trên các thử nghiệm lâm sàng của Moderna và Pfizer, cả hai đều bắt đầu vào cuối tháng 7, các chuyên gia đã có thể chỉ ra rằng vắc xin có khả năng bảo vệ lâu dài, nhưng thời gian chính xác bao lâu thì vẫn chưa được xác định.

Tuy nhiên, với dữ liệu hiện có, nghiên cứu cho thấy sự bảo vệ liên tục kể từ khi bắt đầu thử nghiệm và việc theo dõi thêm những người tham gia thử nghiệm trong thời gian  có thể trong  nhiều  tháng hay nhiều năm tới sẽ cho phép biết được khả năng miễn dịch lâu dài.

Vắc xin này sẽ có hiệu quả như thế nào trong cộng đồng?

Mặc dù cơ thể chúng ta tạo ra miễn dịch mạnh mẽ chống lại COVID-19 sau khi chủng ngừa, nhưng vẫn có khả năng một người vẫn có thể nhiễm vi-rút sau khi được chủng ngừa.

Vắc xin cần có thời gian để tạo miễn dịch cho cơ thể người tiêm, nhưng chúng ta phải biết rằng không có  vắc xin nào là hoàn hảo. Theo các bằng chứng do các cơ quan quản lý đưa ra, vắc-xin Pfizer được cho là có hiệu quả 95%.  Và Moderna dường như có hiệu quả khoảng 94%.

Nhưng ngay cả sau khi tiêm các loại vắc xin này, có thể mất vài tuần để cơ thể bắt đầu hình thành khả năng miễn dịch sau khi tiêm. Điều này có nghĩa là ai đó có thể bị bệnh với virus ngay trước hoặc thậm chí ngay sau khi tiêm phòng.

Thời điểm hiện tại, đối tượng nào được ưu tiên chọn tiêm vắc xin COVID-19 ?

Với nguồn cung cấp vắc-xin COVID-19 ban đầu có hạn, chỉ một số nhóm nhất định mới được phép tiêm chủng.

Tiến sĩ Aadia Rana, phó giáo sư y khoa tại Khoa các bệnh truyền nhiễm của Đại học Alabama-Birmingham, nói với Healthline rằng: “Dựa trên các dự án hiện tại, những người khỏe mạnh dưới 65 tuổi không có bệnh lý có nguy cơ mắc các biến chứng COVID-19 cao hơn và những người không thuộc một trong các nhóm ưu tiên khác (nhân viên y tế, nhân viên thiết yếu, người phản ứng đầu tiên), sẽ chưa được chọn để tiêm vắc xin.

Các nhà sản xuất vắc xin đang làm việc nhanh chóng để sản xuất và giao hàng nhanh chóng. Nhiều công ty đang làm việc để đảm bảo rằng vắc xin này có thể đến các điểm sử dụng nhanh nhất và an toàn nhất có thể.

Rana nói: “Rất nhiều sẽ phụ thuộc vào bất kỳ sự gián đoạn nào trong chuỗi cung ứng đối với các nguyên liệu cần thiết để tạo ra vắc xin. “Nếu có bất kỳ sự gián đoạn nào trong cung ứng nguyên liệu sản xuất, thì thời điểm tiêm cho cả cộng đồng có thể bị trì hoãn.”

Vaccine Covid-19 của Pfizer và đối tác BioNTech. Ảnh: Getty Images.

Khi nào người có thai mới được tiêm phòng?

Vì lý do an toàn cho thai phụ và em bé, nên trong các thử nghiệm lâm sàng của Vắc xin COVID-19 chưa được thử nghiệm lâm sàng trên đối tượng này.

Các nghiên cứu ở người mang thai được lên kế hoạch mặc dù Trường Cao đẳng Sản phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG) vận động đưa vào các thử nghiệm ban đầu.

Tuy nhiên, dữ liệu từ các nghiên cứu độc tính đối với sự phát triển và sinh sản của động vật (DART) đang được tiến hành và các nghiên cứu trên người đang được lên kế hoạch.

“Tại thời điểm này, chúng tôi không tin rằng có lý do gì để quan tâm đến phụ nữ mang thai. Chúng tôi khuyến khích phụ nữ mang thai trao đổi  với bác sĩ sản khoa nếu họ có bất kỳ câu hỏi hoặc thắc mắc nào, ”Tiến sĩ Keipp Talbot, phó giáo sư y khoa tại Khoa các bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt cho biết.

Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng việc nhiễm COVID-19 trong khi mang thai có thể tồi tệ hơn bất kỳ kết quả tiềm ẩn nào của vắc xin mRNA gần đây đã nhận được sự cho phép khẩn cấp từ FDA.

Bernstein nói: “Mặc dù hiện tại không có dữ liệu nào về tính an toàn của vắc-xin đối với phụ nữ mang thai, ”Tôi tin rằng phụ nữ mang thai nên biết rằng vắc-xin mRNA không phải là vắc-xin sống và nó bị yếu đi và phân hủy nhanh chóng bởi chu trình của tế bào bình thường. Kết quả là nó không xâm nhập vào nhân tế bào, cũng như không làm thay đổi DNA của nó ”.

Phụ nữ đang cho con bú có thể tiêm phòng được không?

Với các thử nghiệm đã được tiến hành, dữ liệu về những người đang cho con bú và vắc xin COVID-19 vẫn chưa được nghiên cứu chính thức.

Theo CDCTrusted Source, những người đang cho con bú và thuộc một trong những nhóm được khuyến nghị tiêm vắc xin COVID-19, chẳng hạn như nhân viên y tế, có thể chọn tiêm.

Cả vắc xin Pfizer và Moderna đều thuộc loại mRNA và được cho là không gây rủi ro cho trẻ đang bú mẹ.

Talbot khuyến cáo những người đang cho con bú nên tiêm phòng vì “thành phần vắc xin không được tìm thấy trong máu và do đó không có trong thành phần của sữa mẹ”.

Vắc xin COVID-19 sẽ được tiêm định kỳ hàng năm như  vắc xin ngừa bệnh cúm ?

Những người tham gia thử nghiệm lâm sàng trên vắc xin COVID-19 vào cuối tháng 7 và vắc xin COVID-19 được giấy phép khẩn cấp  vào tháng 12. Do đó, vẫn chưa biết khả năng miễn dịch sẽ kéo dài bao lâu với những loại vắc xin này.

Những người tham gia thử nghiệm lâm sàng ban đầu vẫn đang được theo dõi, vì vậy chúng tôi chỉ có dữ liệu kể từ thời điểm đó. Hơn nữa, các yêu cầu về vắc xin mới đối với bệnh cúm liên quan nhiều hơn đến tính chất thay đổi của các chủng vi rút gây bệnh.

Tuy nhiên, dường như không có các chủng COVID-19 khác nhau. Rana cho biết: “Hiện tại chúng tôi không có bằng chứng về các chủng SARS-CoV-2 khác nhau có liên quan về mặt lâm sàng, loại vi rút gây ra COVID-19. "Dữ liệu có sẵn cho thấy khả năng miễn dịch kéo dài gần 120 ngày và chúng tôi hy vọng sẽ có thêm bằng chứng trong thời gian sắp tới."

Moderna đã được chính phủ Mỹ phê duyệt, trở thành vaccine Covid-19 thứ hai của nước này .Ảnh: Reuters.

Nguồn:

1. https://www.healthline.com/health-news/10-lingering-questions-even-after-the-covid-19-vaccine-is-approved#Does-the-vaccine-authorization-mean-an-end-to-double-blind-vaccine-trials?-
2. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/different-vaccines/Moderna.html